Bij de cavia kunnen talloze ziekten opduiken. Vele zijn veroorzaakt door een foute voeding of stress. Het zou ons te ver brengen om hier alle ziekten uit de doeken te doen. Toch wil ik er enkele beschrijven.
Een gouden raad: gedraagt je cavia zich niet zoals normaal, ga dan naar uw dierenarts in plaats van zelf te experimenteren. Je verliest kostbare tijd en dat komt je troeteldier niet ten goede!
Nog niet eens zo lang geleden heerstte de opinie: een zieke cavia is een dode cavia. Gelukkig geldt dit allang niet meer. Er is steeds meer bekend over ziekten en behandelingsmethoden voor cavia's. Helaas zijn we op dat gebied nog niet zo ver als bij honden en katten, maar we houden goede hoop. Het zou niet reeel zijn om hier alle ziekten en aandoeningen van de cavia te beschrijven, daarom beperken we ons tot een aantal veel voorkomenden ziekten en aandoeningen. Het belangrijkste is het herkennen van een ziek diertje. Dit kan alleen als u het diertje altijd veel aandacht geeft en goed observeert. Op die manier zullen u veranderingen in het gedrag van uw cavia eerder opvallen. Ook is het verstandig om 1x per week uw diertje eens goed na te kijken, hiervoor kunt u onze wekelijkse checklijst gebruiken. Het verdient aanbeveling om iedere dag even te kijken of er geen zachte of vreemdkleurige ontlasting in de kooi ligt. Als dit het geval is, ga na of er iets in het dieet van uw cavia veranderd is. Maakt de cavia een zieke indruk, ga naar uw dierenarts. Is de cavia monter en alert en is zijn eetlust goed, laat dan een dagje het groenvoer weg en geef extra hooi. Let ook op of de cavia goed eet. Is er meer voer over dan normaal, hou de cavia in de gaten met eten. Mogelijk heeft hij een tandenprobleem. Wacht niet te lang met naar de dierenarts te gaan. Niet eten is levensgevaarlijk voor een cavia!
Een cavia die stil, ineengedoken , met opstaande vacht in een hoekje van zijn kooi zit , of weinig tot geen eetlust heeft is ziek. Ga dan ook zo snel mogelijk met hem naar de dierenarts, wacht niet te lang af. Beter een keer teveel naar de dierenarts, dan een keer te weinig. Als u uw cavia per ongeluk heeft laten vallen en u ziet dat hij moeite heeft met bewegen, wacht niet af, er kan meer aan de hand zijn dan u met het blote oog kan zien. Helaas hoor ik nog steeds vaak de opmerking: voor het geld wat ik aan de dierenarts moet uitgeven, koop ik zo een paar nieuwe cavia's. Als u ook die mening bent toegedaan, begin dan niet aan een cavia of wat voor huisdier dan ook: alle dieren hebben recht op een goede verzorging en daar hoort ook de dierenarts bij. Het is ook van het grootste belang dat uw dierenarts op de hoogte blijft van alle ontwikkelingen op caviagebied.
Vitamine C tekort:
Vitamine C vervult bij vele processen in het lichaam een belangrijke functie. Het is onder andere van belang voor de weerstand van de huid, de ademhalingsorganen en het maagdarmkanaal tegen infectieziekten. Een tekort aan vitamine C kan leiden tot botbreuken, slechte wondgenezing, gestoorde tandvorming, gewrichtsontstekingen, bloeduitstortingen, slijmvliesontstekingen en een algemeen verminderde weerstand. Drinkwater dat sterk gechloreerd is kan vitamine C onwerkzaam maken!
Ruwe celstoftekort:
Cavia's die onvoldoende worden voorzien van ruwe celstof (hooi!) kunnen haaruitval vertonen.
Vachtmijt:
Cavia's zijn gevoelig voor infecties met mijten. Deze gaan gepaard met heftige jeuk en de huid wordt tot bloedens toe open gekrabd. Als de jeuk erg heftig wordt kan de cavia zelfs een epilepsieaanval krijgen. Cavia's hebben de mijten bij zich en hebben er normaal geen last van. Bij een weerstandsdaling (vitamine C-tekort!) ontstaan de problemen. Deze aandoening moet door de dierenarts behandeld worden.
Onjuiste gebitsafslijting:
Ten gevolge van een vitamine C tekort of een verstoorde mineralenbalans kunnen de elementen in de kaak een afwijkende stand aannemen. Omdat de tanden en kiezen blijven doorgroeien kunnen weefsels, met name de tong, door deze afwijkende elementen beschadigd worden. De cavia krijgt dan diarree omdat hij nog maar beperkt voedsel op kan nemen en dit voedsel niet meer goed kan voorbereiden door kauwen. Het is dan zaak dat een dierenarts de mondholte onderzoekt.
Voorhuidontsteking:
Bij de beer kan zich een voorhuidontsteking voordoen die een gevolg is van het ophopen van gruis en / of stof in de voorhuid. Met de keuze van een stofvrije bodembedekking kan deze kwaal voorkomen worden.
Huidschimmelinfektie:
Symptomen: haaruitval, loszittend haar, kale plekken, overmatig krabben, schilfers. Schimmel is zeer besmettelijk, zowel voor mens als dier. Uw dierenarts zal een huidafkrabsel nemen en dit onder de microscoop bekijken om schurft uit te sluiten.
Luizen:
Deze kleine beestjes leven van de huidschilfers van de cavia. Vaak zijn ze met het blote oog te zien. Hoewel ze niet zoveel ongemak veroorzaken als schurft en schimmel, is het toch vervelend voor uw cavia. Luizen zijn ook besmettelijk voor andere cavia's.
Oorproblemen:
Als uw cavia vaak zijn kopje schudt en met zijn achterpootje aan zijn oor krabt, dan heeft hij waarschijnlijk oormijt. Ga naar uw dierenarts voor een juiste diagnose. Is het inderdaad oormijt dan zal hij of zij u een oorzalf meegeven en is het probleem zo verholpen.
Oogproblemen:
Vaak komt er een stukje hooi in het oog van de cavia. Het dier krijgt rooie, waterige oogjes en vaak zit er vuil in de hoekjes. Ga er zelf niet aan prutsen, maar laat uw dierenarts kijken. Hij kan dmv een test beoordelen of het hoornvlies beschadigd is en kan dan de juiste druppels of zalf meegeven. In het geval van beschadiging komt er vaak een grijs/blauwe waas over het oogje. Het lijkt net of de cavia blind is. Dit is echter een natuurlijke beschermingsreactie van het oog en zal na verloop van tijd wegtrekken. Als de beschadiging van het oog erg diep is kan er een litteken te zien blijven. De oogjes van uw dier kunnen ook rood en gezwollen zijn door een oogontsteking of het gevolg zijn van een verkoudheid. Zoals met alles, wacht niet te lang met naar de dierenarts te gaan. Cavia's kunnen ook last van staar krijgen. Vaak komt dit pas op latere leeftijd voor, het komt echter ook voor bij jonge dieren. Hoewel het gezichtvermogen door staar behoorlijk achteruit kan gaan, en zelfs tot volledige blindheid kan leiden, leert een cavia hier goed mee omgaan.
Er bestaat een oogaandoening genaamd "fatty eye". Dit is gewoon vet wat door de binnenkant van het ooglid komt. Het heeft geen zin om uw cavia op dieet te zetten, dit veroorzaakt alleen stress en helpt het vetoog niet.
Diarree:
Als uw cavia last heeft van diarree, ga eerst na of er wat in zijn dieet veranderd is. Misschien heeft hij wat teveel groen gehad. Heeft de cavia waterige, stinkende ontlasting ga met hem naar de dierenarts. Zeker als het dier een zieke indruk maakt. Let ook goed op zijn drinkgedrag, door diarree kan de cavia uitdrogen. Als de keuteltjes zachter zijn dan normaal en het dier is niet ziek, geef hem een dag geen groenvoer. Let op dat hij wel voldoende drinkt.
Verlamming:
Er bestaat een soort verlamming bij cavia's waarvan niemand eigenlijk weet waar het vandaan komt. 's Ochtends ziet u in een keer uw cavia zich voortslepen op zijn voorpootjes terwijl de achterpoten achter hem aanslepen. Als uw cavia voor de rest levendig en alert is en zin heeft in eten, kunt u er vanuit gaan dat hij een zogenaamde "caviaverlamming " heeft. Het enige middel wat tot nu toe gebleken is dat helpt, is een hoge dosis calcium. Het beste kunt u hiervoor naar uw dierenarts gaan, zij weten het beste welke dosering calcium uw dier nodig heeft. In de meeste gevallen trekt de verlamming binnen 24 tot 48 uur weg. VERLAMMINGEN DIE OPTREDEN NA EEN VAL EN BIJ ZIEKTE DIENEN ALS SPOEDGEVAL TE WORDEN BEHANDELD!
Zonnesteek:
Dit komt voor door een overmatige blootstelling aan zonlicht, of omdat de cavia's buiten in de zon worden gezet. De cavia kan gaan bibberen, kwijlen en gaat moeilijk ademhalen. Vaak worden ze helemaal apatisch. Zet de cavia een halve minuut met de pootjes in koel (niet ijskoud!) water en wikkel hem daarna in koele, natte handdoeken. Als u ziet dat de cavia gelijk weer tot zichzelf komt is het goed, zorg dat hij flink wat vocht binnenkrijgt. Vaak is het echter nodig om zo snel mogelijk naar de dierenarts te gaan. Als de cavia moeilijk ademhaalt betekent dit dat hij vocht vasthoudt en de dierenarts zal hem dan een injectie met een vochtafdrijver geven. Het tekort aan vocht wordt opgevangen door een infuus. ZET EEN CAVIA NOOIT IN DE VOLLE ZON!!! ALS HET BUITEN EXTREEM WARM IS HOU HEM DAN BINNEN.
Kapotte lippen en mondhoeken:
Dit komt geregeld voor bij cavia's. Er zitten korstjes op de lippen en/of de mondhoeken. De oorzaak wordt gezocht in een vitamineC en A gebrek en een gebrek aan essentiele vetzuren (Omega 3 en Omega 6) Ook is het belangrijk niet teveel zuur fruit, zoals appel en sinaasappel te voeren. De dierenarts zal je een product meegeven om te behandelen, en eventueel een injectie toedienen.
Blaasontsteking:
Dit probleem komt vooral voor bij zeugjes, maar ook bij beertjes. De cavia heeft pijn bij het plassen en vaak zult u hem of haar zien verkrampen en kermen of piepen van de pijn. Soms denkt men weleens dat het dier buikkrampen heeft, omdat door het persen vaak ontlasting naar buiten komt. Het is zaak om met de cavia naar de dierenarts te gaan als u een vermoeden van blaasontsteking heeft. Het beste kunt u vantevoren een plasje opvangen van de cavia, zodat u dierenarts direct kan kijken of er bloed in de urine zit en eventueel gruis, wat zou kunnen duiden op blaassteentjes. Meestal is een antibioticakuur genoeg om het dier van zijn probleem af te helpen. Bij stenen is een operatieve ingreep vaak noodzakelijk.
Aandoening van de luchtwegen:
Als u uw cavia een reutelend geluid hoort maken, dan betekent dit meestal dat ze een virus te pakken hebben , of een luchtweginfectie. Het is zaak goed op de cavia te letten: eet hij slechter, zit hij met een hoge rug en opgezette haartjes stil in een hoekje: ga zo snel mogelijk naar de dierenarts. Cavia's zijn gevoelig voor luchtwegproblemen en ze kunnen heel snel, heel ziek worden. Door naar de luchtwegen en de longen te luisteren kan de dierenarts een diagnose stellen. In het geval van infectie zal hij of zij een antibioticakuur voorschrijven. Het is zaak deze kuur af te maken. Als u na 48 uur geen verbetering bemerkt, ga terug naar uw dierenarts voor een andere antibioticakuur. Ook in het geval van een virus zal de dierenarts vaak een antibioticakuur voorschrijven. Omdat door het virus vaak secundaire infecties kunnen optreden. Het kan voorkomen dat cavia's veel niezen en waterige oogjes hebben vanwege een stofallergie. Ze lopen natuurlijk erg dicht bij de grond met hun neusjes! U kunt een andere bedding proberen, bijv. Russel Rabbit Bedding of Carefresh Bedding, beiden van Supreme Petfoods. Zorg dat u het hooi altijd voldoende opschudt, zodat het meeste stof eruit is. Ook kunt u het hooi heel voorzichtig een beetje met een plantenspuit vochtig maken, dan gaat het stof liggen. ZORG ERVOOR DAT U DE KOOI VAN DE CAVIA'S ZEER REGELMATIG SCHOONMAAKT, DOOR AMMONIAK ONTSTAAN VEEL LUCHTWEGPROBLEMEN!!! Sommige cavia's hebben een hele korte neus en zij "reutelen" vaak. Hier is helemaal niks aan te doen en de meeste cavia's lijden er niet onder, tenzij de cavia echt een veel te korte neus heeft, dan kunnen zich problemen voordoen.
Verstopte anaalzak:
Meestal zijn het oudere beertjes die hier last van hebben, zelden de jongere beren. De anaalzak raakt verstopt, omdat de spieren rond de anus verslapt raken en de "nachtkeuteltjes" niet meer lozen. Deze hopen zich in de anaalzak op tot een harde massa. De gewone keutels kunnen er nog wel langs, maar als er niks aan gedaan wordt raakt de anus uiteindelijk geblokkeerd. De behandeling is uiterst simpel: smeer wat vaseline op de massa en schuif het vel van de anaalzak iets naar boven met duim en wijsvinger. Door lichte druk uit te oefenen zal de massa naar buiten komen. Het stinkt echt ontzettend en vaak zit er een witte waas op. Het is geen leuk karwei, maar uw cavia zal u eeuwig dankbaar zijn. Controleer de anaalzak regelmatig en verwijder indien nodig de keutels weer. Het verdient aanbeveling uw beertje 2x per week een biergisttabletje te geven. Dit om de vitamines aan te vullen die uw beertje misloopt omdat hij zijn "nachtkeuteltjes" niet kan opeten. Zie je het allemaal niet zitten, ga dan onverwijld naar de dierenarts;
Pododermatitis:
De voetzolen van de cavia worden dikker, er komen zweertjes op en vaak springen deze open. Over de oorzaak van deze aandoening lopen de meningen uiteen. De een zegt dat het door een schimmelinfectie komt en als zodanig behandeld moet worden. Anderen denken dat er naast erfelijke factoren, ook zaken als slechte huisvesting de oorzaak zijn. Bijv. als cavia's op een te harde ondergrond worden gehouden zoals een gaasbodem, als de bodem te vochtig is, of als de kooi te klein is waardoor de cavia onvoldoende beweging krijgt. Ook een tekort aan essentiele vetzuren wordt genoemd. Als er open wondjes ontstaan is de kans groot op een Staphylokokken- of Streptokokkeninfectie. Behandeling met antibiotica is dan zeer zeker nodig. Helaas is de kans op volledige genezing vrij klein en zal de pododermatitis chronisch worden. Lokale behandeling van de aangedane voetzolen is aan te raden. Ga geen verbanden aanleggen, die zitten vaak te strak en dan is de ellende niet te overzien. Cavia's met pododermatitis kunnen oud worden met deze aandoening.
Suikerziekte:
Hoewel er nog weinig onderzoek naar is gedaan, komt suikerziekte (diabetes mellitus) toch geregeld voor bij cavia’s. De volgende symptomen kunnen een aanwijzing zijn voor suikerziekte: *veel drinken (polydipsie) *veel plassen (polyuri) *veel eten (polyphagie) Soms ziet men ook wel eens staar ontstaan, zowel aan 1 oog als beide ogen. Over het algemeen vindt er geen gewichtsverlies plaats en zal de cavia ook geen zieke indruk maken. Om suikerziekte vast te stellen moet er bloedonderzoek gedaan worden door een dierenarts. De normaalwaarde van de bloedsuikerspiegel van een cavia bedraagt: 2,8 - 6,6 mmol/l . Als de diagnose suikerziekte is gesteld kan men de cavia gaan behandelen met insuline. Al korte tijd na aanvang van de insulinetherapie zullen symptomen zoals veel drinken en veel plassen verbeteren. Er is nog niet veel ervaring opgedaan met het langdurig behandelen van cavia’s met insuline.
